بلدالامین (کتاب)
| نویسنده | ابراهیم بن علی كفعمی |
| موضوع | دعا |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
|
| |
بلدالامین کتابی است از شیخ تقی الدین ابراهیم کفعمی که به موضوعاتی همچون ادعيه و اوراد و زيارات و اعمال سنه پرداخته است.
محتویات
مؤلف
تقی‌الدین ابراهیم بن علی عاملی کَفعَمی (۸۴۰-۹۰۵ق)، از عالمان شیعه در قرن نهم هجری. وی در جبل عامل لبنان می‌زیسته و نسبش به حارث همدانی می‌رسد. وی تألیفات متعددی در علوم مختلف دارد. ابراهیم کفعمی در علوم مختلف چون (عرفان، سیر و سلوک، ادبیات، شعر، تاریخ، دعا و زیارات) تألیفاتی دارد. مصباح و البلد الامین از مشهورترین آثار کفعمی است.
معرفی اجمالی کتاب
مؤلف در ابتداى كتاب، آدابى از جمله آداب نماز و كفن و دفن ميت و... را بيان كرده، سپس آداب نمازهاى يوميه و تعقيبات نماز را برشمرده است.
ادعيه اوقات مختصه و ادعيه ايام هفته عنوان‌هاى بعدى كتاب است. كفعمى در اين قسمت براى هر روز از ايام هفته چندين دعا و حِرز آورده است.
پس از ايام هفته، شروع به ذكر اعمال و ادعيه ماه‌هاى سال كرده و ابتداى آن را ماه شريف رجب قرار داده است. كفعمى زيارات متعددى براى پيامبر صلى الله عليه و آله و ائمه عليهم السلام ذكر كرده و زيارات ايام مخصوصه را با آداب آن مانند غسل زيارت و... آورده است.
در پايان نيز مناجات‌هاى ائمه و ادعيه وارده در مناسبت‌هاى گوناگون مانند دعاى كميل، دعای جوشن كبير، دعای جوشن صغير، دعاى فرج، دعای توسل و... را ذكر نموده. حسن ختام كتاب شريف البلد الامين دعاى «الأسماء الحسنى»، مروى از پيامبر صلى الله عليه و آله و دعاى تهليل قرآن است.
ترجمه، شرح، تعلیقات و... بر کتاب
كتاب البلدالأمين يك بار توسط سيد محمدباقر زوارى اصفهانى و يك بار توسط مولا محمدحسين بن شاه محمد ترجمه شده است. البته چون هر دو ترجمه در عهد صفويه بوده بعضى از صاحبان تراجم احتمال داده‌اند كه هر دو ترجمه يكى باشد و اشتباهاً به دو نفر نسبت داده شده باشد.
یادداشت
جاى بسى تأسف است كه در چاپ كنونى كتاب البلدالأمين بسيارى از نكات مهم رعايت نشده، از جمله:
- نام كتب منبع كه كفعمى در پايان كتاب ذكر كرده بود، ساقط شده است.
- در نسخه اصلى البلدالأمين تمام صحيفه سجاديه آمده و كفعمى شرحى در پاورقى كتاب بر آن نوشته است كه متأسفانه در اين چاپ موجود نيست. (البته كفعمى كتابى مستقل نيز با نام شرح صحيفه سجاديه دارد كه غير از حواشى البلدالأمين است.)
- در نسخه اصلى كتاب، كفعمى رساله «دعوات الاسماء في شرح أربعين اسما من اسماء الله» شيخ شهيد سُهروردى را خلاصه كرده و به آخر كتاب اضافه كرده است كه در نسخه حاضر موجود نيست.
- علاوه بر موارد بالا، مصنف حواشى فراوانى بر كتاب شريف البلدالأمين داشته كه بنا به نقل الذريعه و اعيان و... بسيار ارزشمند بوده و در نسخه‌هاى آنان موجود بوده است، اما در چاپ حاضر هيچ حاشيه و تعليقه‌اى بر كتاب ديده نمى‌شود و اين جاى تأسف است كه براى كم حجم شدن كتاب و به خيال اين كه كتابى صرفا كتاب دعا است آن همه مطالب ارزنده را به سادگى از دست بدهيم. اميد است كه مؤسسه‌اى متكفل اين مهم شده و كتاب البلدالأمين را از نُسَخ خطى موجود با تمام متعلقات به زيور چاپ بيارايد كه مسلّماً اجرى عظيم عندالله خواهد داشت.
وضعیت نشر
چاپ حاضر كتاب تنها يك مقدمه در شرح احوالات مؤلف دارد و فهرست مطالب كتاب در پايان آن آمده است. هيچ گونه تعليقه و پاورقى نيز در كتاب ديده نمى‌شود. سال انتشار و نام انتشارات نيز در نسخه موجود ذكر نشده و تنها در پايان مقدمه كتاب آمده: «كتبه احمد النجفى الزنجانى 1382 ه».
منابع
- مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی، جامع فقه اهل البیت 2 [لوح فشرده]: بخش کتابشناسی، معرفی "البلدالامین".
- ابراهیم بن علی عاملی کفعمی، ویکی شیعه، بازیابی: 28 اردیبهشت 1398